Badania psychologiczne w sytuacji pandemii
Szanowni Państwo,
W odpowiedzi na kierowane do nas pytania dotyczące możliwości prowadzenia badań psychologicznych w sytuacji pandemii, pragniemy podzielić się z Państwem naszymi przemyśleniami i opiniami.
Na wstępie, chcemy podkreślić, że Pracownia nie jest instytucją, która uchwala standardy postępowania diagnostycznego. Niewątpliwie jednak wdrażamy je w życie i staramy się je zaszczepiać w obszarze praktyki psychologicznej.
Odwołując się zatem do wytycznych, należałoby stwierdzić, że w zasadzie w tej chwili, w sytuacji braku możliwości bezpośredniego kontaktu z osobą badaną, przeprowadzenie badania testem psychologicznym jest praktycznie niewykonalne, o ile psycholog chce trzymać się standardów diagnozy (https://sekcjadiagnozy.files.wordpress.com/2018/02/nowellizacja-standardc3b3w-ogc3b3lnych-17-02-20181.pdf) i etyki zawodu. W tych warunkach trudno jest bowiem nawiązać właściwy kontakt z badanym, trudno jest zbierać informacje płynące z obserwacji, a przede wszystkim niemożliwe jest zachowanie standardowej procedury.
Jednak obecna sytuacja jest bezprecedensowa, nie wiadomo, jak długo jeszcze potrwa, a niektóre osoby nie mogą, lub nie powinny, czekać na opinie czy orzeczenia. Prowadzi to do sytuacji, w której psycholodzy starają się sobie radzić wykorzystując środki im dostępne. Jednym ze stosowanych sposobów jest zaprzęgnięcie w służbę diagnozy komunikatorów internetowych, np. Skype’a. Docierają do nas sygnały, że w ten sposób przeprowadzane są np. testy werbalne z wielowymiarowych skal inteligencji. Oczywiście, można próbować dostosowywać procedurę badania do kontaktu online, zachowując maksymalną ostrożność, nie jest to jednak postępowanie niewzbudzające żadnych zastrzeżeń.
Spróbujemy więc sformułować nasze podstawowe wątpliwości wiążące się ze stosowaniem w badaniach procedury online, ale też podać możliwe sposoby minimalizowania skutków ewentualnych nieprawidłowości.
Pierwsza wątpliwość dotyczy ciągłości badania. Wszędzie tam, gdzie w grę wchodzi technologia, jesteśmy uzależnieni od poprawności jej funkcjonowania. Należy więc przed badaniem upewnić się, że łącza internetowe po obu stronach są wystarczająco wydajne by zagwarantować stały i stabilny kontakt na czas naszej sesji.
Po drugie, powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy osoba badana będzie w badaniu online zachowywać się podobnie, jak w sytuacji badania face-to-face? Łatwo sobie wyobrazić, że dla dziecka badanie prowadzone na zasadzie wideokonferencji może być większym dystraktorem niż wielokrotnie doświadczany kontakt z drugim człowiekiem, nawet obcym. Jedne dzieci będzie to rozpraszało, inne onieśmielało, a jeszcze inne frustrowało, zwłaszcza, jak będą musiały kilkukrotnie powtórzyć swoją odpowiedź, bo odsunęły się na moment od mikrofonu w laptopie, albo połączenie zostało chwilowo zawieszone. Nie sposób wtedy ocenić wpływu tej niezwykłej sytuacji badania na zachowanie dziecka – pozatestowe, ale także testowe. Warto więc, przy tak prowadzonym badaniu, pamiętać o zasadach nawiązywania kontaktu, warto poświęcić pierwsze spotkanie (czy nawet spotkania) online na zapoznanie się z dzieckiem, oswojenie z tą nietypową sytuacją, stworzenie warunków do wytworzenia się wzajemnego zaufania.
I wreszcie kwestia narzędzi. W tym wypadku największy problem wiąże się z oceną funkcjonowania intelektualnego. Niektóre testy, zwłaszcza wielowymiarowe baterie do badania zdolności, z przyczyn oczywistych, nie mają swoich odpowiedników w wersji komputerowej. Nie można więc ich zastosować w diagnozie prowadzonej online. A tylko zastosowanie takich skal daje pełny obraz funkcjonowania osoby badanej i możliwość wyliczenia ilorazu inteligencji ogólnej. Co zatem można w tej niestandardowej sytuacji zrobić? Wykorzystując wspomniany już Skype, lub inny komunikator, który umożliwia użycie kamery, można przeprowadzić badanie tymi podtestami z baterii, które pozwalają na werbalną prezentację zadań, a jako uzupełnienie badania o aspekt zdolności niewerbalnych można wykorzystać jeden z testów inteligencji płynnej dostępnych na naszej platformie Epsilon (Test Matryc Ravena w wersji Standard, lub Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella). Warto w tym miejscu podkreślić, że połączenie przez Skype umożliwia nie tylko podgląd, czy badany jest przed ekranem komputera, ale pozwala także na podgląd ekranu osoby badanej i obserwację, czy w danym momencie rzeczywiście wykonuje ona zadany jej test. Należy jednak pamiętać o tym, że testy „zeszytowe” do badania inteligencji (Testy Matryc Ravena, testy CFT), ze względu na rozbudowaną instrukcję słowną, nie nadają się do badania osób słabo funkcjonujących poznawczo. Będzie ona stanowić dla nich pierwszą barierę w kontakcie z zadaniami testowymi i może wręcz uniemożliwić zmierzenie się z samym materiałem testowym.
Przesyłamy życzenia zdrowia i siły do przetrwania tego trudnego okresu,
Zespół Pracowni Testów Psychologicznych PTP
PS Załączamy opis procedury zastosowania platformy Epsilon w badaniach online (Procedura_Epsilon_w_badaniach_online.pdf) oraz instrukcję, jak wykorzystać w tej sytuacji połączenie przez Skype (Instrukcja_Epsilon_przez_Skype.pdf).
Załączniki do pobrania:
Standardy diagnozy psychologicznej
Opis procedury zastosowania platformy Epsilon w badaniach online
